Młot na czarownice – YOUTHVOICE

Polowania na czarownice trwały od XV do XVII wieku. Ich rozpoczęcie spowodowała reformacja, kontrreformacja oraz powstanie anglikanizmu. Oskarżano ludzi o podpisywanie paktów z diabłem, kanibalizm, latanie na miotłach, mordowanie i sprowadzanie chorób na ludzi lub zwierzęta. Papież Mikołaj V w połowie XV w. zażądał likwidacji jakichkolwiek przejawów praktyk magicznych. W 1486 r. został opublikowany poradnik dla łowców czarownic Młot na czarownice autorstwa Heinricha Kramera i Jakoba Sprengera.

Uważano, że kobiety są wiedźmami ze względu na ich “naturalne” predyspozycje do czarostwa. Łacińskie słowo femina (kobieta) ma złożenie: „mniej wiary”. Płeć męska była traktowana jako bardziej odporna na pokusy szatana, ponieważ Jezus był mężczyzną. Według książki niemieckich duchownych, brak wiary w czarownice zalicza się do herezji.

Przyznanie się do winy było konieczne. Osoby oskarżone były torturowane, katowane. Do udowodnienia grzechu lub jego braku wykorzystywane były różne próby. Jedną z nich była np. próba wody. Skrępowany liną oskarżony był wrzucany do wody, gdy unosił się na powierzchni, uznawany był za czarownicę, jednak gdy tonął-był niewinny. Warto wspomnieć, że stroje w tamtym czasie były bardzo obfite i rzadko kiedy kobiety rzeczywiście zaczynały się topić. Oprócz tego istniały próby żelaza, wagi, łez czy też ognia.

Kolejnym ze sposobów udowodnienia winy było szukanie “diabelskich znamion” na ciele. Wierzono, że miejsce, w którym znajduje się znak od szatana, jest nieczuły, więc ciała oskarżonych nakłuwano. Po udowodnieniu winy skazywano posądzonego na szubienicę lub palono go na stosie.

Na terenie Europy spalono na stosach 35 tysięcy osób, w tym w Polsce było 15 tysięcy ofiar. Niestety nie wszystkie procesy i osądy były dokumentowane, dokonywano wiele samosądów.

Joanna na stosie na Place du Vieux Marché w Rouen (1886-1890), Panteon w Paryżu.

Katarzyna Weiglowa

Weiglowa stanęła przed sądem biskupim oskarżona o herezję w 1529 roku. Pozbawiono ją życia za odstępstwo od wiary katolickiej (z chrześcijaństwa miała przejść na judaizm). Została uwięziona za szerzenie swojej wiary w jedność Boga i odrzucanie Trójcy Świętej. W 1539 r. została spalona żywcem na Małym Rynku w Krakowie, miała 80 lat. Nawet w ostatnich chwilach życia nie wyrzekła się swojej wiary.

Kathrin Zimmermann

Była zielarką obeznaną z medycyną ludową. Kathrin została oskarżona o czary przez okolicznego aptekarza. Kobiecie zarzucono m.in. kontakty seksualne z diabłem i oddanie mu duszy. Dowodem było brązowe znamię na pośladku – naznaczenia przez diabła. Kathrin była katoliczką, nie przyznawała się do uprawiania czarostwa. Zaczęto stosować na niej tortury. Łamano jej nogi i ręce, okaleczono ją rozpalonym żelazem. Próbowała popełnić samobójstwo dwa razy. Aby skrócić swoje cierpienie, przyznała się do bycia czarownicą, chciała, aby ją ścięto. W 1701 r. spalono ją na stosie w Słupsku przy Baszcie Czarownic.

Anna Szwedyczka

Anna Szwedyczka została oskarżona o nasłanie diabłów na żonę Karola Gołuchowskiego. Kobieta była przetrzymywana w podziemiach Lublina. Poddawano ją torturom, takim jak przypalanie ciała ogniem lub rozciąganie. Przyznała się do uprawiania czarostwa, zajmowania się lecznictwem oraz pozbawienia życia dwóch osób. Twierdziła, że w więzieniu odwiedzał ją diabeł o imieniu Iwan. Przed śmiercią opowiadała o sabatach, które organizowała z innymi kobietami w pobliżu Starej Soli. Została spalona na stosie żywcem 12 marca 1678 roku w Lublinie.

Fragment zeznań Szwedyczki

Dziecięciu dawała[m] piwoniowe ziarnka […] dół dlatego wykopała[m] żebym się była żywcem zakopała w gnój, dlategom się zakopała żebym zginęła […]. Kurzy co przede mną siedzieli na wozie, kiedy mnie wieziono do Starej Soli byli to czarci i przemieniały się w ptaszki. […] że mi diabeł pomógł dołu kopać, żebym się była żywo zadusiła […].

Magdalena Kowalska-Cichy: Magia i procesy o czary w staropolskim Lublinie. Lublin: 2019

Barbara Zdunk

Zdunk była ostatnią kobietą w Europie straconą poprzez spalenie na stosie w 1811 r. Chora umysłowo i nieszczęśliwie zakochana w młodszym od siebie o 16 lat mężczyźnie, miała podpalić jego dom. Wywołany pożar objął sześć budynków, zginęły dwie osoby. Została oskarżona o wzniecenie ognia za pomocą czarów. Jej wyrok został zatwierdzony przez króla Fryderyka Wilhelma III Pruskiego. W czasie procesu sądowniczego (1807-1811) była wykorzystywana do świadczenia nierządu w więzieniu, urodziła dwójkę dzieci. Została spalona na stosie 21 sierpnia 1811 r. w Reszlu jako ostatnia czarownica w Europie. Jej śmierć była ogromnym widowiskiem dla ludzi. Według niektórych źródeł Barbara przed spaleniem została uduszona przez kata.