W dniach 27 listopada – 2 grudnia, jako członek Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci, miałem okazję uczestniczyć w warsztatach naukowych w Instytucie Chemii Organicznej Polskiej Akademii Nauk. Były to zajęcia, których celem było zwrócenie uwagi na pewne zagadnienia chemii organicznej. Warsztaty te były wyjątkowe pod wieloma względami – mogłem pracować w zespole badawczym, miałem styczność z wieloma odczynnikami i profesjonalnym sprzętem, uczestniczyłem w serii wykładów, dotyczących najnowszych badań, sukcesów i problemów, z którymi zmagają się współcześnie naukowcy, poznałem wielu nowych ludzi z całej Polski o twórczym podejściu do życia… . Mógłbym tak wymieniać i wymieniać, był to dla mnie na pewno bardzo wartościowy czas.A Głównym punktem warsztatów była praca w zespołach badawczych. Zajmowałem się tutaj biotransformacjami. Jest to temat z pogranicza biologii i chemii, który polega na wykorzystywaniu enzymów do syntezy lub przekształceń określonych związków. Okazuje się, że takie reakcje są bardzo przydatne, bowiem zazwyczaj charakteryzują się dużą selektywnością (co jest częstym problemem w standardowej syntezie organicznej, gdzie otrzymujemy mieszaniny różnych izomerów). Są one użyteczne w opracowywaniu nowych substancji aktywnych farmaceutycznie np. w syntezie peptydomimetyków. Podczas tych zajęć pracowałem nad syntezą związków mulitkomponentowych z zastosowaniem reakcji Ugiego. Jest to wieloskładnikowa reakcja, która zachodzi pomiędzy aldehydem lub ketonem a aminą, izonitrylem lub kwasem karboksylowym tworząc amid. Początkowo przeprowadzałem aminę drugorzędową w iminę. Używałem tutaj lakazę i TEMPO. Otrzymany produkt za pomocą reakcji Ugiego przekształcałem w złożony produkt. Poznałem też syntezę etanianu benzylu z bezwodnika octowego i alkoholu bezylowego przy udziale DMAP, chlorku metylu i trietyloaminy. Ponadto miałem szansę zobaczyć jak przeprowadza się m.in. destylację próżniową. Poznałem także chromatografię HPLC (wysokosprawną chromatografię cieczową), która umożliwia rozdział mieszaniny na poszczególne składniki, pracowałem z kolumnami. Mogłem zobaczyć jak pracuje chromatograf, a także jak za pomocą chromatogramu i komputera policzyć wydajność reakcji. Podczas pracy w laboratorium uświadomiłem sobie, że nie jest to łatwe zajęcie – wymaga bardzo wiele cierpliwości, pokory i całkowitego poświęcenia.
A Drugim bardzo ważnym elementem warsztatów były wykłady, prowadzone przez profesorów, zajmujących się konkretnymi dziedzinami. Dowiedziałem się tutaj wiele o cukrach, metodach NMR, zastosowaniu spektrometrii mas w chemii organicznej czy krystalografii. Odwiedziłem laboratoria analityczne, w których zobaczyłem przeróżne urządzenia do spektroskopii czy rentgenografii strukturalnej. Wykłady dotyczyły także kawitandów i kapsuł molekularnych, było co nieco z dynamicznej chemii kombinatoryjnej, mówiono o dendrymerach – cząsteczkach używanych m.in. jako przenośniki leków. Dowiedziałem się wiele o związkach beta-laktamowych, m.in. o penicylinie i cefalosporynie.
Wykłady dotyczyły też barwników, fluorescencji, reakcji enzymatycznych czy związków chemicznych występujących w przyrodzie. Spotkałem się też z doktorantami IChO.
A Ale warsztaty to nie tylko nauka i zajęcia w laboratoriach. W ciągu tego tygodnia spędzonego w Warszawie spotkałem też bardzo wielu kreatywnych ludzi z całej Polski. To bardzo dobra okazja do nawiązania nowych kontaktów i znajomości. Starano nam się też jak najlepiej zorganizować wolny czas. Odbywały się spotkania, zabawy integracyjne. W hotelu zajmowali się nami bardzo mili tutorzy – obecnie studenci, dawni stypendyści Funduszu. Cały czas panowała bardzo miła atmosfera. Byliśmy też w Teatrze Wielkim Opery Narodowej na spektaklu baletowym CHOPINIANA / BOLERO/ CHROMA, który przedstawił nam balet w całkowicie trzech różnych odsłonach.
A Podsumowując, warsztaty były dla mnie bardzo ważnym wydarzeniem. Pokazały mi czym tak naprawdę jest nauka i czym zajmują się na co dzień naukowcy. Uświadomiłem sobie, że nauka jest bardzo szeroka, nawet w wydawać by się mogło wąskiej dziedzinie można odkrywać coraz to nowe rzeczy. Zajęcia znacząco poszerzyły moją wiedzę, nabyłem nowe doświadczenia związane z pracą w laboratorium i nie tylko, spędziłem miło ten czas z innymi uczestnikami warsztatów. Pozostaje tylko czekać do następnych zajęć…
Michał Kozdrowicki, 2d
